Competenties
Opleiding lichaamsgerichte therapie
1. Inleiding
“Psychobalancing” is een richting binnen het lichaamsgericht therapeutisch werk die uitgaat van een onderlinge samenhang en verbintenis van geest en lichaam. In deze samenhang is het mogelijk persoonlijk te groeien, te veranderen en is het mogelijk je psychische en fysieke gezondheid te verbeteren. Voor dit veranderingsproces is het ontwikkelen van lichaamsbewustzijn, het luisteren naar en aandacht geven aan je lichaam, een noodzakelijke voorwaarde. De “psychobalancer” is de persoon die werkt volgens de ideeën van de “Psychobalancing”.
De term “psychobalancing” is geïntroduceerd door Cor van Kippersluis, klinisch psycholoog en lichaamsgericht therapeut. Hij heeft zich laten inspireren door twee bronnen: enerzijds door zijn achtergrond als Rebalancer, een vergelijkbare vorm van lichaamsgerichte therapie en anderszijds door zijn achtergrond als klinisch psycholoog, waarbij hij psychotherapeutische technieken heeft bestudeerd en zich eigen gemaakt.
De opleiding “Psychobalancing” is een kennis- en ervaringsgerichte opleiding, dat wil zeggen dat er een integratie plaatsvindt tussen het theoretisch leren en praktisch verwerken en toepassen van de leerstof.
De opleiding bestaat uit drie gedeelten.
Het eerste deel, zes weekends verspreid over de periode januari 2006 t/m november 2006, is gericht op het verwerven van meer persoonlijk inzicht en ontwikkeling enerzijds en anderzijds op het aanleren van vaardigheden op het gebied van diverse vormen van massage.
Het tweede jaar, vijf weekends verspreid over de periode januari 2007 t/m januari 2008, is gericht op het verwerven van lichaamsgerichte therapeutische kennis en vaardigheden. Deelname aan het eerste gedeelte is voorwaardelijk voor deelname aan het tweede gedeelte van de opleiding.
Het derde jaar is bestemd voor diegenen die het 2e jaar met succes hebben afgesloten. Er worden 3 workshops georganiseerd. Doel is het verdiepen van de leerstof op het gebied massagetechnieken en therapeutische vaardigheden die in het 2e jaar aan de orde zijn geweest. Deze leerstof is ondersteunend voor het opzetten van en werken in een eigen praktijk. Voor hen die een eigen praktijk opzetten is groepssupervisie en -intervisie een verplicht onderdeel in dit 3e jaar.
De opleiding is gericht op het verwerven van competenties die hierna worden uitgewerkt voor elk opleidingsjaar.
2. Wat zijn competenties?
Elke opleiding bied je de mogelijkheid om nieuwe zaken te leren en nieuwe ervaringen op te doen. Daarvoor bieden opleiders twee onderdelen aan: de leerstof en de leeromgeving. Beide staan in dienst van jou als deelnemer die aan het eind van de opleiding meer mogelijkheden bezit dan daarvoor om met het geleerde in je leven aan de slag te kunnen gaan. Wat je kunt en kent en welke houding je aanneemt bij het actief toepassen van het geleerde kan worden vastgelegd in de vorm van aanwezige kennis, vaardigheden en houding (ook wel “attitude” genoemd). Je bent in staat om een aantal omschreven zaken te begrijpen, toe te passen en in je houding en gedrag tot uitdrukking te brengen op een geïntegreerde, dus onderling samenhangende, manier. Op deze manier heb je “competenties” verworven. Deze competenties zijn een noodzakelijke voorwaarde voor persoonlijke groei en om eventueel later met cliÎnten aan de slag te kunnen gaan.
3. Uitgangspunten van het 1e opleidingsjaar
Het eerste jaar van de opleiding is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:
- Als voorwaarde voor persoonlijke ontwikkeling en groei geldt dat je over een toenemend inzicht beschikt over wie je “bent”, dat wil zeggen dat je een toenemend zicht krijgt op en inzicht krijgt in je gedrag, waarin je
- karakter
- persoonlijkheid
- emoties en gevoelens
- intellectuele vermogens
- behoeften, zowel vervuld als onvervuld
tot uitdrukking komen.
- Je hebt voldoende communicatieve vaardigheden nodig om anderen te begrijpen, aan te voelen en op hen aan te sluiten. Hierdoor kun je als persoon in relatie met anderen functioneren. Je verwerft mogelijkheden voor je eigen ontwikkeling en groei.
- Voor het ontwikkelen van lichaamsbewustzijn heb je voldoende vaardigheden op het gebied van lichaamswerk, waaronder diverse vormen van massage, nodig. Je leert welke houding voor massage noodzakelijk is en welke technieken en vormen van massage je kunt toepassen.
- In het hierna volgende overzicht wordt een uitwerking gegeven van de competenties die je aan het eind van het eerste opleidingsjaar dient te bezitten om met succes aan het tweede jaar te kunnen beginnen. Besluit je na het met succes afronden van het eerste jaar te stoppen, dan heb je daarmee een basis gelegd voor een verdere persoonlijke ontwikkeling, waarvoor je meer instrumenten, meer inzichten en meer mogelijkheden in handen hebt gekregen dan voordat je aan de opleiding begon.
3.1 Competenties op het gebied van zelfinzicht
kennis
- Op basis van zelfinzicht formuleer je leerpunten
- Je kent de basisprincipes van de leertheorie en kunt ze toepassen
vaardigheden
- Je kunt je zelfinzicht op schrift zetten
- Je kunt mediteren
houding
- Je verwerft je zelfinzicht door reflectie op je gedrag, door terugkoppeling vanuit andere groepsleden en door het ontdekken van de achtergronden, oorzaken en oorsprong van emoties die tijdens sessies naar boven komen
- Je zet één van je leerpunten om in een gedragsverandering
Onderwerpen die hierbij aan de orde komen:
- meditatie
- enneagram
- lichaamsanalyse en body reading
- basis leertheorie
- gedragsveranderingsprogramma
- gedachtensturingsmechanismen
3.2 Competenties op het gebied van communicatie
kennis
- Je kent de basisprincipes van het communicatieproces en een aantal communicatievormen
- Je neemt kennis en ervaring op op basis van je intuïtie
vaardigheden
- Je hebt luister- en vraagvaardigheden en kunt assertief communiceren
- Je kunt je mening en emoties, individueel en in groepsverband, onder woorden brengen
- Je kunt de terugkoppeling op geuite meningen en emoties in je leerproces verwerken
- Je kunt verstoringen in het communicatieproces hanteren
- Je kunt een sessieverslag schrijven
- Je kunt je grenzen aangeven en bewaken
houding
- Je kunt open luisteren
- Je kunt op je intuïtie afgaan en ernaar handelen
Onderwerpen die hierbij aan de orde komen:
- co-counseling
- sharing
- communicatietheorie
- lichaamstaalanalyse
3.3 Competenties op het gebied van groepsdynamica
kennis
- Je kent de basisprincipes van de groepsdynamica
vaardigheden
- Je kunt omgaan met je eigen en andermans emoties in de groep
- Je kunt leren van de terugkoppeling die je vanuit de groep krijgt
houding
- Je staat open voor terugkoppeling vanuit de groep
Onderwerpen die hierbij aan de orde komen:
- kennismaking
- sharing
- samenstellen subgroepen
- basistheorie groepsdynamica
3.4 Competenties op het gebied van lichaamswerk
kennis
- Je kent de basis van de anatomie van het bewegingsapparaat van het menselijk lichaam
- Je kent de indicaties en contra-indicaties voor lichaamswerk
- Je kunt bij iemand inschatten hoe je in een sessie begint
vaardigheden
- Je hebt een cliëntgerichte aandacht
- Je kunt contact maken met het lichaam van de cliÎnt op een ontspannen wijze
- Je kunt een aantal lichaamswerktechnieken toepassen op verschillende delen van het lichaam
- Je kunt in het gevoelscontact met een lichaam emoties waarnemen en d.m.v. vragen of opdrachten deze emoties koppelen aan een bepaalde achtergrond, oorzaak of oorsprong
houding
- Je hebt een respectvolle houding t.o.v. de cliënt
Onderwerpen die hierbij aan de orde komen:
- bio-energetica
- ademsessie
- lichaamsanalyse en body reading
- ontspanningsoefeningen
- t’ai chi
- tantra
- massagehouding
- basis massagevaardigheden
- massagetechnieken
- sessie-uitwisselingen
- tissue release
- mentastics
- wiggling/schudtechnieken
- anatomie bewegingsapparaat
4. Uitgangspunten van het 2e opleidingsjaar
Het tweede jaar van de opleiding is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:
- Om met cliënten en hun problematiek te gaan werken, heb je specifieke communicatieve - en therapeutische vaardigheden nodig, zodat je ze kan begeleiden in hun proces van ontwikkeling en groei.
- Om met cliënten te gaan werken, heb je specifieke vaardigheden op het gebied van lichaamswerk, waaronder massage, nodig om volgens de uitgangspunten van psychobalancing te kunnen werken.
- Je zelfinzicht is zo ontwikkeld dat je kunt aangeven in de beschrijving van je karakter, persoonlijkheid, gevoelens, emoties, intelligentie en behoeftes, wat je sterke en minder sterke punten zijn gerelateerd aan het professioneel*) functioneren in het contact met cliÎnten.
4.1 Competenties op het gebied van communicatie
kennis
- Je kent specifieke communicatietechnieken gerelateerd aan cliëntgerichte communicatie
vaardigheden
- Je kunt de technieken van de therapeutische gespreksvoering toepassen en het resultaat vastleggen
- Je kunt de pr voor je werk verzorgen
houding
- Je staat open voor de cliënt
Onderwerpen die hierbij aan de orde komen:
- communicatieve vaardigheden
- co-counseling
- sharing
- intake-formulier maken
- beoordeling levensgeschiedenis
- sessieverslag maken
- folder maken
4.2 Competenties op het gebied van therapeutische vaardigheden
kennis
- Je kent de eigen rol en ter zake doende andere factoren die een geslaagd therapeutisch proces bepalen
- Je kent een aantal therapeutische oefenvormen, waarin je lichaamsgerichte technieken en therapeutische vaardigheden combineert
vaardigheden
- Je kunt in het communicatieproces met de cliënt lichamelijke technieken en therapeutische vaardigheden combineren
- Je kunt emoties van de cliÎnt hanteren
- Je kunt je eigen grenzen stellen
houding
- Je hebt de beroepscode voor professioneel handelen in hulpverleningssituaties geïntegreerd in je gedrag t.o.v. cliënten.
- Je kunt je eigen emoties tijdens de sessie hanteren
Onderwerpen die hierbij aan de orde komen:
- hulpverleningsvaardigheden
- positie en rol van de psychobalancer
- omgaan met grenzen
- de relatie met de cliënt
- verstoringen in de relatie met de cliënt
- reflecteren
- professioneel handelen
- therapeutische werkvormen en oefeningen
- focusing
- Neuro Linguïsch Programmeren (NLP)
- Rationeel Emotieve Therapie (RET)
- intervisie
- supervisie
4.3 Competenties op het gebied van lichaamsgerichte therapie
kennis
- Je kent de basis van de anatomie en fysiologie van het menselijk lichaam.
- Je kent de werking van het bewustzijn en de consequenties voor het therapeutisch proces
vaardigheden
- Je kunt een aantal meer complexe massagetechnieken toepassen op een groot deel van het lichaam
- Je kunt een aantal meer complexe lichaamsgerichte therapievormen toepassen
houding
- Je reflecteert kritisch op je houding tijdens en na de sessie
Onderwerpen die hierbij aan de orde komen:
- massagetechnieken
- tissue release
- Mentastics
- wiggling
- cranio-sacraal therapie
- anatomie en fysiologie
- pathologie
- t’ai chi
- meditatie
- visualisaties
- sessie-opbouw
- sessie geven aan cliënt
- bespreking sessies
- sessieverslagen
- proefsessie
4.4 Competenties op het gebied van zelfinzicht
kennis
- Je werkt professioneel in je relatie met cliënten
- Je kunt op basis van zelfinzicht professionele leerpunten formuleren
vaardigheden
- Je kunt een leertraject opstellen met een geformuleerd leerresultaat
- Je kunt feedback geven en ontvangen
houding
- Je reflecteert kritisch op je professioneel gedrag
Onderwerpen die hierbij aan de orde komen:
- leertheorie
- leertraject opzetten
- feedback geven en krijgen
- meditatie
- reflectie gedrag
5. Uitgangspunten van het 3e opleidingsjaar
Het derde jaar van de opleiding is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:
- Je werkt met cliënten en hun problematiek in je eigen praktijk. De therapeutische vaardigheden ga je in dit jaar verder uitbreiden en verfijnen.
- Je vaardigheden op het gebied van lichaamswerk, waaronder massage, ga je, door herhaling en uitbreiding, verder ontwikkelen.
- In intervisie en supervisie ontwikkel je je professioneel inzicht en je probleemoplossend vermogen.
De competenties van het 3e jaar zijn ontleend aan een deel van de competenties uit het tweede jaar. Het verschil met het tweede jaar is dat deze competenties op een hoger niveau beheerst worden.
*) Onder 'professioneel' wordt verstaan het op een juiste wijze toepassen van diverse psychobalancing methoden en technieken op het gebied van massage en begeleiding, uitgaande van de hulpvraag/problematiek van de 'cliënt'.